ZESPÓŁ CIEŚNI NADGARSTKA – TERAPIA A BÓL NADGARSTKA
Zespół cieśni nadgarstka jest najczęściej występującą neuropatią uciskową (zaburzeniem funkcji nerwu spowodowane jego uciskiem) i dotyczy nerwu pośrodkowego. Uważa się, że jest to choroba ewolucyjna dotykająca coraz większą grupę ludzi. Na tę dolegliwość narażone są osoby, które pracują przed komputerem ale także sportowcy czy muzycy.
Do ucisku dochodzi w kanale nadgarstka, strukturze ograniczonej przez kości oraz więzadło poprzeczne nadgarstka. Poza nerwem pośrodkowym znajdują się tam również ścięgna mięśni, odpowiedzialnych za ruchy dłoni, których część rozpoczyna się na przedramieniu (jest ich 9). Duża ilość struktur zlokalizowanych blisko siebie sprawia, iż w razie obrzęku którejś z tkanek miękkich lub zwężenie kanału przez zbliżenie się kości do siebie może dojść do podrażniania nerwu. Sytuacja taka może mieć miejsce w wyniku bezpośredniego urazu lub długotrwałego przeciążenia. Pojawia się wtedy silny ból, uczucie drętwienia (palce I-III oraz połowa palca IV) oraz osłabienie siły mięśniowej palców.
Wśród przyczyn dolegliwości zespołu cieśni nadgarstka najczęściej wymienia się gromadzone przez lata mikrourazy, które kumulując się doprowadzają do pojawienia się objawów. Prowadzą do nich najczęściej czynności dnia codziennego powodujące duże napięcie mięśni, których więzadła biegną w kanale nadgarstka. Powoduje to powstanie w nich stanu zapalnego, a następnie obrzęku zwężającego kanał. Bardzo często jest to praca na komputerze z nieprawidłowo ustawioną klawiaturą (dawniej pisanie na maszynie), gra na gitarze, praca z użyciem narzędzi wibracyjnych, praca krawcowej. Do czynników ryzyka zaliczyć należy również zwiększone zatrzymanie wody w organizmie występujące np. w ciąży, podczas menopauzy czy przyjmowania antykoncepcji hormonalnej, u osób z cukrzycą. Badania pokazują, że zespół cieśni nadgarstka dotyczy aż 10% kobiet oraz 5% mężczyzn czynnych zawodowo.
Pierwszym objawem jest najczęściej mrowienie lub drętwienie palca III. Wraz z rozwojem zaburzenia uczucie to może pojawiać się również w palcu II, kciuku lub w bocznej części palca IV. Kolejnym objawem jest ból, nasilający się w nocy, na tyle silny by zbudzić chorego. Wytłumaczyć można to wzrostem ciśnienia w kanale poprzez pozostawanie ręki w jednej pozycji przez dłuższy czas. Z czasem dochodzi do osłabienia czucia oraz precyzji ruchu w palcach, przez co utrudnione staje się operowanie drobnymi przedmiotami jak guziki w ubraniu, szpilka, monety. W zaawansowanym stadium choroby dochodzi do zaników mięśniowych, które dodatkowo upośledzają funkcję ręki.
W leczeniu zespołu cieśni nadgarstka najważniejsze jest ustalenie przyczyny powstania dolegliwości, a następnie wyeliminowanie jej. Zdawałoby się, że leczenie operacyjne, polegające na nacięciu więzadła poprzecznego nadgarstka, będzie najprostsze i najszybsze. Jednak ze względu na możliwą mnogość przyczyn niestety tak nie jest, a do czasu rekonwalescencji doliczyć należy również rehabilitację pooperacyjną.
Dlatego też najbezpieczniej jest rozpocząć od rehabilitacji, której główną składową powinna być terapia manualna pozwalająca pracować bezpośrednio na strukturach wymagających leczenia. Może to być rozluźnienie lub umożliwienie ruchu „sklejonych” tkanek. Dodatkiem jest fizykoterapia zmniejszająca stan zapalny, a tym samym obrzęk w kanale nadgarstka. Niestety trudności w diagnostyce oraz w terapii nastręcza fakt, iż dolegliwości łudząco podobne do tych z zespołu cieśni nadgarstka mogą powodować również zaburzenia mięśniowo-powięziowe występujące w łokciu, barku, szyi. Również zaburzenia postawy z czasem dają dolegliwości w odległych rejonach ciała, więc niewyleczona skolioza może być z czasem pośrednią przyczyną bólu nadgarstka.
Najbezpieczniej terapię manualna oraz rehabilitację poprzedzić wizytą u doświadczonego fizjoterapeuty, który poprowadzić pacjenta przez wszystkie etapy leczenia, aż do pełnego powrotu do zdrowia.