MENU
STAW SKOKOWY – OBJAWY URAZÓW I LECZENIE FALĄ UDERZENIOWĄ
Urazy stawu skokowego są jednymi z najczęstszych. Dlaczego? Staw skokowy jest stawem, przez który przenoszone jest całe obciążenie ciała. Szacuje się, że skręcenie stawu skokowego stanowi od 14% do nawet 30% wszystkich urazów kończyn dolnych. Może do tego dojść zarówno podczas uprawiania dynamicznych aktywności fizycznych jak piłka nożna, koszykówka czy sporty wymagające wyskoków, jednak bardzo często zdarza się on również u osób nieaktywnych fizycznie - w wyniku złego nastąpienia na nierównym podłożu lub poślizgu na niestabilnej powierzchni (zbity śnieg, lód). Dochodzi wówczas do niekontrolowanego odwrócenia lub nawrócenia stopy (obrót na brzeg boczny bądź przyśrodkowy) w wyniku czego więzadła stopy nadmiernie się napinają i ulegają uszkodzeniu. Dodatkowymi czynnikami zwiększającymi ryzyko urazu może być źle dobrane obuwie, nadmierne przeciążenia (zarówno te zewnętrzne jak i otyłość) lub brak rozgrzewki przed wysiłkiem fizycznym.
Skręcenie stawu skokowego powinno być jak najszybciej prawidłowo zdiagnozowane oraz rehabilitowane. Zapobiegnie to pogłębianiu się urazu oraz powstawaniu nieprawidłowych wzorców ruchu, mogących skutkować późniejszymi problemami nie tylko w obrębie stawu, ale również kolan, bioder czy nawet kręgosłupa.
Abu ułatwić diagnostykę i planowanie postępowania po urazie najczęściej stosuje się 3 stopnie oceny urazu:
I° - niewielki stopień urazu, funkcja stawu jest zachowana, naciągnięcie więzadeł, pojawia się niewielki ból i obrzęk
II° - funkcja stawu częściowo zaburzona, niewielka niestabilność stawu, część włókien więzadeł zostaje naderwana, większy ból i obrzęk
III° - brak funkcji stawu, większość włókien więzadeł ulega uszkodzeniu, wyraźnie odczuwalny ból oraz znaczny obrzęk, niemożliwe staje się obciążenie kończyny
Najczęstszymi objawami urazu stawu skokowego są ból, obrzęk, krwiak, ocieplenie okolicy stawu, niestabilność, ograniczenie możliwości wykonaniu ruchu, utrudnione obciążanie kończyny.
Bezpośrednio po urazie dobre efekty przynosi stosowanie zasady PRICE.
Protection (ochrona) – nie należy obciążać uszkodzonego stawu – zaleca się chodzenia o kulach
Rest (odpoczynek) – ograniczenie aktywności do minimum
Ice (chłodzenie) – zastosowanie zimnych okładów z lodu lub specjalnych kompresów
Compression (ucisk) – stosowanie kompresji aby zminimalizować obrzęk oraz wstępnie ustabilizować staw
Elevation (elewacja) – uniesienie kończyny poprawia odpływ krwi z okolicy urazu zmniejszając tym samym obrzęk
Powyższe postępowanie powinno być wprowadzone jak najszybciej po urazie, jeszcze przed konsultacją u ortopedy lub fizjoterapeuty. Pomoże to usprawnić regeneracje i przyspieszy powrót do zdrowia.
Podczas pierwszej wizyty wykonane zostanie badanie oraz testy funkcjonalne pozwalające ustalić jakie struktury i w jakim stopniu zostały uszkodzone. W ocenie ważny jest również mechanizm urazu, warto więc zapamiętać w jaki sposób doszło do skręcenia. Wynik badania pozwala ustalić plan rehabilitacji dostosowany do konkretnego uszkodzenia.
Początkowo stosuje się techniki pracy na tkankach miękkich, aby zmniejszyć ból oraz obrzęk. Rozpoczyna się również stopniowe przywracanie prawidłowego, bezbolesnego zakresu ruchu. Zastosowanie w tym momencie fali uderzeniowej, poprzez pobudzenie układu krwionośnego i limfatycznego, powoduje przyspieszenie regeneracji tkanek i wcześniejsze przywrócenie funkcji. Już podczas pierwszej wizyty warto skontrolować czy nie doszło do nieprawidłowych zmian w biomechanicznej pracy miednicy i kręgosłupa, gdyż ich szybka korekcja przyspiesza proces rehabilitacji.
W kolejnych etapach leczenia urazów stawu skokowego ważna jest praca nad siłą mięśniową oraz stabilizacją stawu. Podczas urazu dochodzi do znacznych uszkodzeń włókien czuciowych, odpowiedzialnych za czucie głębokie niezbędne do prawidłowej, stabilnej pracy stawu. Wprowadza się więc, w miarę możliwości, jak najszybciej ćwiczenia propriocepcji (związane z czuciem głębokim), odbudowujące uszkodzone włókna czuciowe, pozwalając tym samym na pewne ruchy oraz obciążanie stawu.
Rehabilitacja powinna skończyć się dopiero w momencie, gdy ruch w pełnym zakresie jest bezbolesny, pacjent pewnie obciąża kończynę, a biomechanika całego cyklu chodu nie jest w żadnym punkcie zaburzona.