TERAPIA MANUALNA – SKUTECZNA REHABILITACJA
Terapia manualna jest prężnie rozwijającą się gałęzią rehabilitacji, która pomimo, iż stosowana jest od wielu lat, także w Polsce, nadal nie jest odpowiednio rozpowszechniona i rozpoznawalna wśród pacjentów, a nawet lekarzy. W dosłownym tłumaczeniu z języka łacińskiego jest to leczenie za pomocą rąk (manus – ręka).
Według definicji opracowanej przez Międzynarodową Federację Ortopedycznych Terapeutów Manualnych (IFOMPT) terapia manualna to „wyspecjalizowany obszar fizjoterapii poświęcony postępowaniu w chorobach nerwowo-mięśniowo-szkieletowych, oparty na wnioskowaniu klinicznym i stosowaniu wysoce swoistych metod leczenia, w tym technik manualnych i ćwiczeń leczniczych”, które są dopasowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta. W ostatnich latach terapeuci manualni rozszerzają swój obszar zainteresowań, włączając do diagnostyki oraz terapii również zaburzenia w obrębie narządów wewnętrznych (głównie trzewnych).
Każda terapia manualna zaczyna się od zebrania wnikliwego wywiadu, badania palpacyjnego (dotykowego) oraz przeprowadzenia szeregu testów funkcjonalnych, celem ustalenia dolegliwości oraz ich faktycznego źródła. Nierzadko jest ono oddalone od miejsca odczuwania bólu lub innych dysfunkcji. W zależności od wyniku przeprowadzonej analizy terapeuta planuje leczenie mające na celu zmniejszyć dolegliwości, a także zapobiec ich nawrotom w przyszłości. Aby rozwiązać problem bardzo często należy połączyć techniki wpływające na stawy, otaczające je tkanki miękkie (więzadła, ścięgna, mięśnie), nerwy, a także wspomniane wcześniej narządy wewnętrzne.
Terapeuta ma cały wachlarz technik wpływających na nasz organizm i wykorzystuje je w miarę potrzeb. Do najczęściej stosowanych należą:
mobilizacje – delikatne ruchy oddziałujące na stawy celem zwiększenia ich ruchomości
manipulacje – szybkie, niewielkie, precyzyjne ruchy, podobnie jak poprzednio, zwiększające ruchomość stawów
techniki oddziałujące na tkanki miękkich narządów ruchu – działania mogąc przypominać pacjentowi masaż, którego celem jest poprawa stanu, funkcji oraz wzajemnych relacji tkanek takich jak mięśnie, ścięgna i więzadła
neuromobilizacje – techniki oddziałujące bezpośrednio na nerwy celem poprawy ich funkcjonowania
terapia wisceralna – szereg technik nacelowanych na narządy wewnętrzne, w zależności od potrzeby mają na celu wyciszyć lub pobudzić do pracy określony narząd
Uzupełnieniem terapii manualnej są również zalecenia odnośnie higieny życia:
wykonywanie ćwiczeń – po terapii konieczne może okazać się wykonywanie określonych ćwiczeń w celu utrwalenia i rozszerzenia uzyskanych efektów
aktywność fizyczna – bardzo ważna, lecz często zaniedbywana, pozwala utrzymać tkanki I cały organizm w dobrej formie
prawidłowa postawa – utrzymywanie cały dzień nieprawidłowej postawy może popsuć efekty nawet najlepszej terapii, ważne jest więc pilnowanie prawidłowej sylwetki zarówno podczas chodzenia jak i siedzenia
Terapia manualna ma zastosowanie w szeregu schorzeń ortopedycznych i nie tylko. Najczęściej stosuje się ją w leczeniu schorzeń takich jak:
Trzeba także pamiętać, że specjalista rozpisując plan pełnej rehabilitacji, może zdecydować na wdrożenie terapii manualnej jako leczenie pomocnicze dla bardziej zaawansowanych sposobów takich jak fala uderzeniowa.