DYSKOPATIA CZYLI LUMBAGO - POWSZECHNA CHOROBA XXI WIEKU
Lumbago jest potoczną nazwą bardzo często występującego obecnie schorzenia – dyskopatii. Jest to proces chorobowy dotyczący krążka międzykręgowego. Krążek jest włóknistą strukturą zlokalizowaną pomiędzy wszystkimi kręgami kręgosłupa. Wnętrze krążka wypełnia galaretowana substancja zwana jądrem miażdżystym, które otacza pierścień włóknisty. Rolą krążka jest dopasowanie kręgów do siebie, umożliwienie ruchomości kręgosłupa oraz częściowa amortyzacja sił działających na kręgosłup. O dyskopatii mówimy gdy dochodzi do uszkodzenia pierścienia włóknistego, co może skutkować „wylaniem się” jądra miażdżystego. Powoduje to zmianę anatomicznego obrysu dysku, mogącą wchodzić w konflikt z innymi strukturami powodując liczne zaburzenia neurologiczne.
Zbyt krótki odpoczynek, długotrwałe siedzenie w jednej pozycji, stanie, dźwiganie dużych ciężarów, sprawiają że dochodzi do mikrouszkodzeń dysku, które powodują iż nawodnienie krążka międzykręgowego jest mniej efektywne. Zdrowy krążek międzykręgowy jest bardzo dobrze nawodniony. W ciągu dnia, gdy zwiększamy siły na niego działające, siedząc lub stojąc, sprawiamy że część wody zostaje z niego wyciśnięta, co przejawia się między innymi jego obniżeniem, a tym samym mniejszym wzrostem człowieka wieczorem, w porównaniu do pomiaru przeprowadzonego rano. W nocy powinno dojść do ponownego nawodnienia dysku. Jednak wiele naszych codziennych przyzwyczajeń może uniemożliwić nam prawidłowe działanie tego mechanizmu.
Częściowo jest to oczywiście również wynik starzenia się organizmu, jednak niewątpliwie do postępu degeneracji przyczyniamy się sami, o czym świadczy znacznie większy odsetek osób ze stwierdzoną dyskopatią w krajach wysoko uprzemysłowionych.
Dyskopatia najczęściej dotyczy krążka między 4 a 5 kręgiem lędźwiowym L4/L5 oraz 5 kręgiem lędźwiowym a 1 krzyżowym L5/S1. Charakteryzuje się bólem dolnego odcinka pleców po jednej lub obu stronach. W zależności czy i jakie struktury uciska wystający dysk, może dochodzić do promieniowania bólu wzdłuż nogi, nawet do palców stóp. Może pojawić się również uczucie pieczenia lub mrowienia, zaburzenia czucia, a w bardzo ciężkich przypadkach nawet niedowład nóg. W diagnostyce bardzo pomocne mogą być także badanie obrazowe RTG lub rezonansu magnetycznego.
W leczeniu ostrej fazy choroby (pierwszy, najsilniejszy ból) bardzo często pomaga zastosowanie leków przeciwbólowych, które umożliwiają względne funkcjonowanie. Zastosować można również ciepłe okłady pomagające rozluźnić mięśnie oraz leżenie na plecach ze zgiętymi stawami biodrowymi i kolanowymi, co częściowo odciąża kręgosłup. Niewskazane jest długotrwałe leżenie, czekanie aż ból sam przejdzie, gdyż spowodować to może dalszy postęp degeneracji dysków (mimo braku zwiększania bólu lub innych odczuć) lub zmniejszenie siły mięśniowej.
Ważne jest więc jak najszybsze włączenie leczenia fizjoterapeutycznego. Dzięki zastosowaniu odpowiednich technik możliwe jest zmniejszenie sił działających na krążek miedzykręgowy, co spowolni jego dalsze uszkadzanie. Fizjoterapeuta rozluźni również nadmiernie napięte mięśnie i powięź, a tym samym przywróci równowagę mięśniową, niezbędną w prawidłowym funkcjonowaniu w pozycji pionowej. Badaniu i terapii poddany zostanie nie tylko dolny odcinek pleców, lecz również inne obszary: brzuch, klatka piersiowa, nogi. Zaburzenia niemalże w całym ciele mogą mieć wpływ na odczuwanie i funkcjonowanie odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Rehabilitacja powinna być zakończona nauką prawidłowego wykonywania czynności, które mogą powodować powstanie dolegliwości, a także uświadomieniem i zmianą złych nawyków w codziennym życiu.